12. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 225

“12. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Fen Lisesi Sayfa 225 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

12. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 225

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A) Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.

1. Atom teorilerini tarihsel gelişim sırasına göre kısaca açıklayınız.

• Cevap:

➢ Antik Yunan filozoflarından Democritus, maddenin en küçük parçasının atom olduğunu savunmuştur.

➢ John Dalton, 1800’lerin başında atomun katı yapısını öne sürdü ve elementlerin bileşiminde atomların rolünü açıkladı.

➢ J.J. Thomson, elektronların varlığını ve atomun iç yapısını keşfetti.

➢ Ernest Rutherford, altın folyo deneyiyle atomun çekirdekli yapısını keşfetti ve atomun çoğunun boşluk olduğunu ortaya koydu.

➢ Niels Bohr, atomun elektronlarının belirli enerji seviyelerinde hareket ettiğini ve foton emisyonu ve emilimi yoluyla enerji düzeylerini değiştirebildiğini açıkladı.

2. Bohr atom teorisini kısaca açıklayınız.

• Cevap: Bohr atom teorisi, atomun çekirdeğindeki protonların etrafında dairesel yörüngeler izleyen elektronlar bulunduğunu varsayar. Elektronlar, belirli enerji seviyelerinde bulunur ve foton emisyonu ya da absorpsiyonu yoluyla enerji seviyeleri arasında geçiş yapabilirler. Bohr atom modeli, hidrojen gibi tek elektronlu atomların davranışını açıklamada başarılıdır.

3. Bohr’un önceki atom teorilerinden faydalanarak kendi atom teorisini geliştirmesi, teorilerin ortak yanlarının olduğunu gösterir mi?

• Cevap: Bohr, önceki atom teorilerinden faydalanarak kendi teorisini geliştirmiştir ancak önceki teorilerin bazı yönleriyle çelişmektedir. Örneğin, Thomson’un çekirdeksiz atom modeline göre elektronlar yüklü bir küre içinde rastgele hareket ederken, Bohr’un teorisinde belirli enerji seviyelerinde hareket etmektedirler. Ancak bu teoriler arasında ortak bir yön vardır: atomun katı yapısı.

4. Milikan yağ damlası, Thomson’ın e/m tayini, Rutherford saçılması deneylerinde hangi sonuçlara ulaşılmıştir?

• Cevap: Milikan yağ damlası deneyi, elektronların yükünün değerini belirlemiştir. Thomson’ın e/m tayini, elektronların kütle-yük oranını belirlemiştir. Rutherford saçılması deneyi, atomun çekirdekli yapısını ortaya çıkarmıştır ve çekirdekte protonlar olduğunu göstermiştir.

5. Atomun uyarılması ne demektir? Atom kaç farklı şekilde uyarılabilir?

• Cevap: Atomun uyarılması, atomların düşük enerji seviyelerinden yüksek enerji seviyelerine taşınmasıdır. Atom, elektromanyetik radyasyon, çarpışmalar ya da kimyasal reaksiyonlar yoluyla uyarılabilir. Atomun farklı şekillerde uyarılması, farklı dalga boylarında foton emisyonuna neden olur.

6. Modern atom teorisine göre atomun özelliklerini açıklayınız.

• Cevap: Modern atom teorisi, atomu elektron bulutu, çekirdek ve nötronlardan oluşan bir yapı olarak tanımlar. Elektron bulutu, elektronların konumlarını olasılık dağılımı ile gösterirken, çekirdek atomun kütle merkezinde bulunur ve pozitif yüklüdür. Nötronlar ise çekirdekte bulunan elektriksel olarak nötr parçacıklardır. Modern atom teorisi ayrıca elektronların enerji düzeylerinin atomda bulunan atom numarasına bağlı olduğunu da ifade eder.

7. Stern-Gerlach deneyinin sonuçlarından yararlanılarak elektron spini kavramı nasıl bulunmuştur?

• Cevap: Stern-Gerlach deneyi, birer tane gümüş atomu hedefi kullanan bir deneydir. Hedefteki atomların spini, bir manyetik alan kullanarak belirlenir. Deney sonuçları, elektronların spinnin bulunmasını sağlamıştır. Böylece elektronların yönü ve hızı gibi özellikleri de bulunabilir hale gelmiştir.

8. Kozmik parçacıkların bıraktıkları izleri gözlemek için CERN’de nasıl bir deney düzeneği kurulmuştur? Bu deney sonunda hangi parçacıklar ortaya çıkmıştır?

• Cevap: Kozmik parçacıkların izlerini gözlemek için CERN’de büyük bir deney düzeneği olan CMS (Compact Muon Solenoid) kurulmuştur. Bu deney düzeneği, yüksek enerjili proton çarpışmalarından oluşan parçacık akışlarını incelemek için kullanılmaktadır. CMS deneyinde, farklı çarpışmaların sonucu oluşan çeşitli parçacıklar incelenir. Bunlar arasında elektronlar, fotonlar, kuarklar, W ve Z bozonları ve Higgs bozonu da bulunur.

9. Higgs bozonu çekim kuvvetlerinden hangisini oluşturur?

• Cevap: Higgs bozonu, elektromanyetik kuvvetlerden farklı olarak zayıf nükleer kuvvetleri oluşturur. Higgs bozonu, kütlesiz parçacıkların kütlesini oluşturan Higgs alanı ile etkileşime girerek, parçacıkların kütlesini oluşturur.

10. Kuvvet büyüklükleri dikkate alınarak doğadaki temel kuvvetleri açıklayınız.

• Cevap: Doğadaki temel kuvvetler dört türdür: elektromanyetik kuvvet, zayıf nükleer kuvvet, güçlü nükleer kuvvet ve yerçekimi kuvveti. Elektromanyetik kuvvet, elektrik yükleri arasındaki etkileşimleri kontrol ederken, zayıf nükleer kuvvet, beta bozunması ve nötrino etkileşimleri gibi nükleer reaksiyonları kontrol eder. Güçlü nükleer kuvvet, atom çekirdeklerindeki protonları ve nötronları bir arada tutar ve nükleer reaksiyonları kontrol eder. Yerçekimi kuvveti ise kütleleri olan tüm nesneleri çeker ve evrenin büyük ölçekli yapısını oluşturur.

B) 11. soruyu aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

X-ışını cihazlarıyla yapılan bazı radyolojik incelemelerde hastaların maruz kaldığı ortalama etkin radyasyon doz değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. mSv (milisievert), radyasyonun insan vücudunda zararlı etkilerinin ölçümünde kullanılan uluslararası bir birimdir.

Bir canlı tarafından absorbe edilen radyasyon enerjisinin bünyeye olan etkisi kronik ve akut olmak üzere ikiye ayrılır. Kronik etkiler izafi olarak küçük radyasyonlara uzun süre maruz kalınması neticesinde meydana gelir. Akut etki ise tek ve büyük bir radyasyon dozuna kısa sürede (24 saat) maruz kalındığında ortaya çıkar. Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun belirlediği doz limitleri vücuttaki organlara göre değişkenlik gösterir.

12. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 225 Meb Yayınları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.