“9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 188 Hecce Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Hecce Yayınları Sayfa 188
ç. Fiziksel İş, Isı, Sıcaklık ve İç Enerji İlişkisi
Fiziksel işin, enerjinin aktarım yollarından biri olduğunu öğrenmiştik. Ayrıca ısının da bir enerji biçimi olduğunu biliyoruz. Fakat ısı, fiziksel iş yapılmaksızın aktarılabilen bir enerjidir. Örneğin buzluktan aldığımız birkaç parça buzu masanın üzerine koyarsak buz erimeye başlar (Görsel 5.5). Çünkü masanın üzerine koyduğumuz anda buzun sıcaklığı ortamın sıcaklığından düşüktür ve bu sıcaklık farkından dolayı ortamdan buza ısı aktarılır. Aktarılan bu enerji de buzun erimesinde neden olur. Görüldüğü gibi ortamdan buza ısı aktarılması için hiçbir fiziksel iş yapılmamıştır. Demek ki ısı, fiziksel iş yapılmadan aktarılabilen bir enerjidir.
Sıcaklığı değişen bir maddenin iç enerjisi de değişir. Sıcaklığın değişmesi, maddeyi oluşturan atomların ve moleküllerin ortalama kinetik enerjisinin değişmesi demektir. Atom ve moleküllerin kinetik enerjisi, maddenin iç enerjisinin bir bileşeni olduğuna göre ortalama kinetik enerji değişince iç enerji de değişmiş olur. Bu nedenle maddenin iç enerjisi sıcaklık artınca artar, sıcaklık azalınca azalır.
Maddenin iç enerjisi, ısıyla da değişir. Isı verilen bir maddenin ya sıcaklığı artar ya da maddede hâl değişimi olur. Eğer hâl değişimi oluyorsa madde taneciklerinin ortalama kinetik enerjisi değişmez, verilen ısı sadece potansiyel enerjiyi artırır. Taneciklerin potansiyel enerjisinin artması ise iç enerjinin artması demektir. Tersine, madde çevresine ısı verirse ya sıcaklığı düşer ya da hâl değiştirir. Eğer madde ısı vererek hâl değiştirirse taneciklerin ortalama kinetik enerjisi değişmez ama potansiyel enerjisi azalır ki bu da iç enerjinin azalması anlamına gelir.
Maddenin iç enerjisi, madde üzerine yapılan fiziksel işle de değişir. Görsel 5.6’daki sistem, hava çakmağı denilen bir deney aracıdır. Aracın pistonu ansızın itilip geri çekilirse pistonun altına tutturulmuş kuru pamuğun alev alıp yandığı gözlemlenir. Kuru pamuğun alev alması, sıkıştırılan havanın pamuğu tutuşturacak derecede ısındığını gösterir. Piston itilirken silindirdeki havanın üzerine fiziksel iş yapılmış, böylece silindirdeki havaya aktarılan enerji havanın sıcaklığını yükseltmiştir. Sıcaklığı yükseldiği için de silindirdeki havanın iç enerjisi artmıştır.
Yukarıda anlatılan olayın tersi de doğrudur. Piston dipte tutulurken ansızın serbest bırakılırsa piston yukarı fırlarken çelik silindirin soğuduğu gözlemlenir. Bu durumda sıkışmış hava genişlerken dış basınca karşı iş yapmış, bu iş aracılığıyla iç enerjisinin bir kısmını dışarıya atmış ve böylece sıcaklığı düşmüştür.
Dizel Motor ve Buzdolabı
Benzinli motorlarda yakıtın ateşlenmesi, buji denilen bir düzenekte (Görsel 5.7) oluşturulan elektrik kıvılcımıyla sağlanır. Dizel (mazotlu) motorlarda ise buji yoktur. Bu motorlarda ateşleme, hava çakmağında olduğu gibi silindirlerdeki mazot-hava karışımının pistonlarla sıkıştırılmasıyla sağlanır. Buzdolaplarında soğutma işlemi, belli kütledeki bir gazın ansızın genişlemesiyle gerçekleşir.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
9. Sınıf Hecce Yayıncılık Fizik Ders Kitabı Sayfa 188 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yap