9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Hecce Yayınları Sayfa 231

“9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 231 Hecce Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

9. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Hecce Yayınları Sayfa 231

Genleşmenin Avantaj ve Dezavantajları

Günlük yaşamımıza giren birçok alet, maddelerin genleşme özelliğinden yararlanılarak üretilmiştir. Örneğin termostat, yangın alarmı, gaz alarmı, elektrik sigortası, metal termometre gibi birçok teknolojik ürün bu özellikten yararlanılarak geliştirilmiştir.

Termostatlar, içinde yer aldığı ortamın sıcaklığını kontrol eden yapılardır. Termostatların ve metal termometrelerin yapımında, farklı metal şeritlerin birbirine perçinlenmesiyle oluşan metal çifti kullanılır. Çifti oluşturan metallerin genleşmeleri farklı olduğu için sistem küçük ısıya çok duyarlıdır ve küçük bir sıcaklık değişiminde bile bükülür (Görsel 5.59), soğuyunca eski hâline döner yani düzleşir.

Bu bükülme ve düzleşme bir elektrik devresinde ısınınca devreyi açan, soğuyunca devreyi kapatan bir anahtar görevi yapar. Termostatlar; elektrikli ütüler, sobalar, buzdolapları ve kalorifer peteklerindeki vanalar gibi birçok yerde kullanılır.

Genleşme bazen problem de yaratabilir. Örneğin ısınan tren rayları genleşerek birbirlerini zorlayıp hasara uğratabilmektedir (Görsel 5.60). Bunun önüne geçmek için raylar döşenirken parçaların arasında uygun boşluklar bırakılır. Aynı şekilde, tüm demir yapılar, genleşmeden doğacak hasarı önlemek için uygun yerlere genleşme boşlukları (genleşme derzi) bırakılarak inşa edilir (Görsel 5.61).

Mutfaklarda, buzdolabında tutulan kavanozların ya da cam şişelerin metal kapakları, ısıl büzülmeden dolayı bazen çok sıkışır ve açılmaz. Kavanoz ve şişelerin sıkışmış kapaklarını kolay açabilmek için kapağı bir süre sıcak suda tutmak gerekir. Metalin genleşmesi camınkinden fazla olacağı için ısıtınca kapak gevşer ve kolayca açılabilir.

Sıvılı termometrelerin yapımında sıvıların genleşme özelliğinden yararlanılır. Termometrenin cam haznesindeki sıvı, camdan daha fazla genleşir ve daha fazla büzülür. Bu nedenle termometre sıvısı, termometrenin cam borusunda sıcaklık değişimleri sonucu yükselir ve alçalır.

TARTIŞALIM

Katı ve sıvıların genleşmesiyle büzülmesinin günlük yaşamda oluşturduğu avantaj ve dezavantajlar kuşkusuz buraya kadar anlatılanlardan ibaret değildir. Bu durumun başka örneklerini de bulup çalışmayı sunu hâline getirelim ve sınıfta tartışalım.

• Cevap:

Avantajlar:

• Sıvıların genleşmesi, termometrelerin çalışmasını sağlar ve sıcaklık ölçümünü mümkün kılar.
• Sıvıların genleşmesi, sıcak su ısıtıcılarında suyun daha eşit bir şekilde ısınmasını sağlar.
• Katıların genleşmesi, beton ve asfalt gibi yapı malzemelerinin sıcak hava koşullarında çatlamasını ve zarar görmesini önler.

Dezavantajlar:

• Sıvıların genleşmesi, su borularının donmasına ve patlamasına neden olabilir.
• Sıvıların genleşmesi, bazı endüstriyel süreçlerde istenmeyen sonuçlara yol açabilir, bu nedenle kontrol altında tutulması gerekir.
• Katıların genleşmesi, demir yolu raylarının sıcak hava koşullarında eğrilmesine ve hasar görmesine neden olabilir.

9. Sınıf Hecce Yayıncılık Fizik Ders Kitabı Sayfa 231 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.